Procedura odwoławcza w nowej ustawie wdrożeniowej, tj. ustawie z dnia 28 kwietnia 2022 r. o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021-2027 (Dz. U. poz. 1079), została uregulowana w Rozdziale 16.
Jeden środek odwoławczy – protest
Regulacje przyjęte w zakresie procedury odwoławczej w większości bazują na dotychczasowych rozwiązaniach. Analogicznie Wnioskodawcy przysługiwać będzie jeden środek odwoławczy od wyniku oceny jego projektu – protest.
Negatywna ocena wniosku o dofinansowanie
Procedura odwoławcza będzie miała zastosowanie w przypadku otrzymania przez przedsiębiorcę negatywnej oceny wniosku wybieranego w sposób konkurencyjny. Kancelaria Partyka i Wspólnicy wielokrotnie dokonywała analizy czy wniosek o dofinansowanie został właściwie oceniony oraz pomagała odwołać się od wyniku negatywnej oceny, w celu ponownego sprawdzenia złożonego wniosku w zakresie spełniania kryteriów wyboru projektów. Kancelaria Partyka i Wspólnicy posiada znakomitą znajomość procedury odwoławczej i sądowej uregulowanej w dotychczasowej ustawie wdrożeniowej
Negatywna ocena projektu oznacza brak możliwości zakwalifikowania projektu do kolejnego etapu oceny bądź też brak możliwości jego wybrania do dofinansowania.
W nowej ustawie wdrożeniowej utrzymano rozwiązanie, zgodnie z którym negatywna ocena oznaczać będzie również brak możliwości skierowania projektu do kolejnego etapu oceny lub brak możliwości jego wybrania do dofinansowania z uwagi na wyczerpanie alokacji dostępnej na dofinansowanie projektów w ramach danego naboru. Należy jednak pamiętać, iż tego rodzaju „negatywna ocena” nie będzie mogła stanowić wyłącznej przesłanki wniesienia protestu.
Nowa definicja wyczerpania alokacji
Nowością, w odniesieniu do aktualnie obowiązujących przepisów z zakresu procedury odwoławczej jest wprowadzenie definicji wyczerpania alokacji, która wystąpi zarówno gdy:
- środki przeznaczone na dofinansowanie projektów zostały rozdysponowane na projekty objęte dofinansowaniem, czyli takie, które najpierw zostały wybrane do dofinansowania, a następnie z ich wnioskodawcami podpisane zostały umowy o dofinansowanie,
jak również gdy:
- rozdysponowano środki przeznaczone na dofinansowanie projektów, które zostały wybrane do dofinansowania w ramach przeprowadzonego naboru, mimo że z ich wnioskodawcami jeszcze nie podpisano umów o dofinansowanie (NOWOŚĆ!!!).
Jest to zmiana w odniesieniu do definicji wyczerpania alokacji, która obowiązywała w perspektywie finansowej 2014-2020. Przykładowo w wyroku NSA z 8 kwietnia z 2022 r. sygn. akt I GSK 357/11: „Przez wyczerpanie alokacji (…) nie można uznać sporządzenia listy rankingowej projektów wytypowanych do dofinansowania. Ten etap postępowania nie kończy definitywnie podziału środków przeznaczonych na ten cel. Z tego względu dopiero podpisanie umów o dofinansowanie (wydanie decyzji o dofinansowanie), na łączną kwotę rozdysponowującą gwarantowane na ten cel środki pieniężne w ramach działania (poddziałania), obiektywnie daje podstawę do uznania, że zostały one wyczerpane”.
Przedstawiona argumentacja ustawodawcy do wprowadzenia zmiany w zakresie definicji wyczerpania alokacji: „Wobec licznych wątpliwości w tym zakresie skutkujących koniecznością wielokrotnego zajmowania stanowiska przez ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego, jak również w związku z pojawiającymi się orzeczeniami sądów administracyjnych, dotyczącymi tej kwestii, rozstrzygającymi ją w sposób sprzeczny z założeniami wdrażania środków unijnych, zdecydowano o rozstrzygnięciu ww. wątpliwości i uregulowaniu tej kwestii wprost w ustawie”, może niejednokrotnie prowokować do dyskusji nad słusznością jej zmiany.
Ponadto właściwa instytucja zobligowana jest niezwłocznie podać do publicznej wiadomości na swojej stronie internetowej oraz na portalu informację o wyczerpaniu alokacji.
Nowe uprawienia instytucji, które mogą zaskoczyć przedsiębiorcę
Dodatkowo należy zwrócić uwagę na nowe rozwiązanie, które nie było przewidziane w perspektywie finansowej 2014-2020 jest uprawnienie właściwej instytucji aby w przypadku, gdy poweźmie ona wiedzę o okolicznościach mogących mieć wpływ na wynik oceny projektu, mogła skierować wniosek do ponownej oceny. Wówczas przepisy rozdziału 16 znajdą odpowiednie zastosowanie. Oznacza to, że od wyników takiej ponownej oceny, w przypadku gdy będzie ona negatywna, wnioskodawcy przysługiwać będzie ścieżka odwoławcza przewidziana w rozdziale 16.
Po staremu…
W nowej ustawie wdrożeniowej powielono rozwiązania dotyczące możliwości wycofania protestu do czasu zakończenia jego rozpatrywania przez właściwą instytucję, kwestie związane z rozpatrywaniem protestu, instytucje właściwe w tym zakresie, tryb autokontroli, terminy, możliwe rozstrzygnięcia, wyłączenia stosowania przepisów kpa do procedury odwoławczej z wyjątkiem art. 24 kpa oraz przepisów dotyczących doręczeń i sposobu obliczania terminów, które stosuje się odpowiednio.
Doprecyzowano:
- w przepisach nowej ustawy mechanizm wyłączenia z weryfikacji oceny projektu w ramach autokontroli, rozpatrywania protestu oraz ponownej oceny, osób zaangażowanych w uprzednie przygotowanie lub ocenę projektu, którego dany protest dotyczy, a nie jakiegokolwiek projektu;
- kwestie związane z sądowym etapem procedury odwoławczej. W przypadku uwzględnienia skargi przez Wojewódzki Sąd Administracyjny i stwierdzenia, że ocena projektu została przeprowadzona w sposób naruszający prawo i naruszenie to miało istotny wpływ na wynik oceny, sąd przekaże sprawę właściwej instytucji w celu ponownego rozpatrzenia podjętego przez nią rozstrzygnięcia w przedmiocie nieuwzględnienia protestu, albo w przedmiocie negatywnej ponownej oceny.
Wojewódzki Sąd Administracyjny uwzględniając skargę może stwierdzić, iż pozostawienie protestu bez rozpatrzenia były nieuzasadnione, przekazując sprawę do ponownego rozpatrzenia właściwej instytucji, która pozostawiła protest bez rozpatrzenia.
Ponadto Wojewódzki Sąd Administracyjny może również oddalić skargę w przypadku jej nieuwzględnienia albo umorzyć postępowanie w sprawie, jeżeli jest ono bezprzedmiotowe
Skarga analogicznie, jak w poprzedniej ustawie wdrożeniowej wnoszona jest przez wnioskodawcę w terminie 14 dni od otrzymania negatywnej informacji (nieuwzględnienie protestu, negatywna ponowna ocena, pozostawienie protestu bez rozpatrzenia) wraz z kompletną dokumentacją w sprawie bezpośrednio do Wojewódzkiego Sadu Administracyjnego. Dokumentacja ta jest wnoszona przez wnioskodawcę w oryginale lub w postaci uwierzytelnionej kopii.
